Răng sữa (răng nhỏ) là các răng mọc đầu tiên và sẽ rụng sau một khoảng thời gian nhất định. Trong giai đoạn từ 4 – 24 tháng tuổi, trẻ bắt đầu mọc răng sữa. Răng cửa hàm dưới thường là chiếc răng mọc sớm nhất. Sau đó, các răng khác sẽ mọc tuần tự. Một bộ răng sữa ở trẻ gồm 20 cái, được phân chia đều cho cả hai hàm trên và dưới.
Răng vĩnh viễn là răng mọc sau khi răng sữa rụng, đảm nhiệm chức năng ăn nhai trong suốt cuộc đời. Nhóm răng này thay thế ngay vị trí những chiếc răng sữa ban đầu và sẽ tồn tại lâu dài. Răng vĩnh viễn nếu gãy sẽ không thể mọc lại.
Quá trình thay răng sữa thành răng vĩnh viễn ở trẻ bắt đầu từ khoảng 6 – 7 tuổi, và sẽ kéo dài đến khi trẻ 12 – 13 tuổi. Ở thời điểm này, trên cung hàm sẽ tồn tại cả hai loại răng. Dưới đây là một số đặc điểm giúp chúng ta phân biệt giữa răng sữa và răng vĩnh viễn:
Trước khi sở hữu hàm răng vĩnh viễn, trẻ sẽ trải qua quá trình thay răng sữa. Giai đoạn này bắt đầu từ 6 đến 12 tuổi. Tuy nhiên, việc thay răng có thể xảy ra sớm hoặc muộn hơn tùy theo từng trường hợp cụ thể.
Thông thường, những chiếc răng sữa nào mọc trước thì sẽ rụng trước. Trình tự thay răng phổ biến đối với hàm trên như sau: răng cửa giữa, răng cửa bên, răng tiền cối, răng nanh và răng cối lớn. Đối với hàm dưới, răng nanh sẽ được thay trước răng tiền cối. Các răng còn lại vẫn được thay theo thứ tự như răng hàm trên. Dưới đây là các mốc thời gian cha mẹ có thể tham khảo để tiện theo dõi quá trình thay răng của trẻ:
Thời gian từ lúc răng sữa có dấu hiệu lung lay cho đến lúc tự rụng thay đổi tùy theo đặc điểm và vị trí của từng loại răng. Khi tất cả các răng vĩnh viễn đã mọc, quá trình thay răng sữa hoàn tất. Việc nắm được quá trình này sẽ giúp các bậc phụ huynh đỡ lúng túng và có biện pháp chăm sóc răng miệng đúng cách dành cho con em mình.
Chúng ta đều biết rằng, các răng sữa sau khi mọc xong sẽ tự rụng đi để “nhường chỗ” cho các răng vĩnh viễn. Đây là quy luật tất yếu vì răng nhỏ không đủ độ cứng và chắc chắn. Thế nhưng có phải tất cả răng sữa đều sẽ bị thay thế? Liệu có những răng sữa nào không thay không? Câu trả lời là có.
Răng hàm lớn số 3 (hay còn được gọi là răng số 6, 7) là những răng mọc vĩnh viễn. Không trải qua quá trình thay răng sữa như những loại răng khác, mà mọc theo cơ chế riêng. Răng hàm đóng vai trò vô cùng quan trọng vì đảm nhận chức năng ăn nhai chính. Đặc biệt, răng vĩnh viễn chỉ mọc một lần và không thay. Do đó, cha mẹ nên lưu ý trẻ chăm sóc những răng này thật kỹ.
Những răng sữa không thay có thể tồn tại vĩnh viễn hay không? Để trả lời cho vấn đề này, trước tiên chúng ta cần tìm hiểu vì sao răng sữa không thay? Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc răng sữa không tự rụng đi như dự kiến.
Như đã nói ở phần trước về trường hợp của răng hàm lớn số 3. Vì đây là các răng vĩnh viễn, chỉ mọc 1 lần nên sẽ không trải qua quá trình thay răng. Điều này hoàn toàn bình thường và phù hợp với cơ chế của răng. Do đó, cha mẹ không có gì phải lo lắng. Đối với các răng còn lại, nếu như đã quá độ tuổi thay răng mà vẫn chưa rụng thì phụ huynh cần tìm hiểu lý do để đưa ra giải pháp phù hợp. Theo các chuyên gia, có 2 nguyên nhân chủ yếu khiến răng sữa không thay:
Răng sữa không thay có thể tồn tại đến khi nào? Có thể tồn tại vĩnh viễn hay không phụ thuộc vào vị trí của răng đó trên cung hàm. Đối với răng số 6 và 7, vì là răng mọc vĩnh viễn nên sẽ tồn tại mãi mãi.
Riêng trường hợp các răng còn lại, dù răng sữa không rụng đúng với quy luật tự nhiên nhưng không có nghĩa các răng này sẽ tồn tại vĩnh viễn. Vì không phải là răng trưởng thành nên phần chân răng sữa rất yếu và nông. Do đó, khi đến thời điểm nhất định, dù không có lực nào tác động, răng sữa cũng tự rụng.
Do rụng muộn nên răng sữa không có răng trưởng thành thay thế, gây ra hiện tượng mất răng. Điều này làm giảm khả năng ăn nhai và ảnh hưởng tính thẩm mỹ của nụ cười. Nghiêm trọng hơn, vị trí răng mất nếu không được chữa trị kịp thời có thể làm tiêu xương hàm.
Răng không chỉ đảm nhiệm chức năng ăn nhai, mà còn ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của nụ cười. Vì vậy, việc chăm sóc răng miệng cho trẻ, đặc biệt ở giai đoạn thay răng là điều vô cùng quan trọng. Dưới đây là những điều phụ huynh cần biết để chăm sóc răng miệng cho bé một cách tốt nhất.
Trước khi đến tuổi thay răng, cha mẹ hướng dẫn trẻ chải răng đúng cách sau mỗi bữa ăn. Thực hiện ít nhất 2 lần mỗi ngày, chải theo chiều dọc từ trên xuống hoặc xoay tròn cho mọi vị trí trên răng.
Khi trẻ bước vào giai đoạn thay răng sữa, các bậc phụ huynh cần theo dõi sát sao. Từ đó hạn chế các món ăn chứa nhiều đường để tránh sâu răng như: Kẹo, bánh ngọt,… Quá trình thay răng có thể khiến trẻ cảm thấy khó chịu và không thoải mái. Do đó, cha mẹ cần cho trẻ ăn những thức ăn mềm, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng.
Một lưu ý quan trọng đó là trong giai đoạn này, trẻ có thể hình thành các thói quen xấu. Những thói quen này có thể khiến răng mọc lệch lạc, chen chúc, thưa hoặc móm. Ngoài ra, việc chạm tay vào vị trí răng sữa vừa rụng sẽ làm chậm thời gian mọc răng vĩnh viễn. Vì vậy, cha mẹ nên hỗ trợ và giúp trẻ chăm sóc răng miệng thật tốt.
Các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến nha khoa để khám răng định kỳ, khoảng 4 – 6 tháng/lần. Việc kiểm tra răng thường xuyên sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề răng miệng ở trẻ. Từ đó có phương án điều trị nhanh chóng.
Hy vọng thông qua bài viết vừa rồi, quý vị phụ huynh đã có thêm nhiều kiến thức hữu ích về răng sữa và răng vĩnh viễn, cũng như biết được những răng sữa nào không thay. Nếu còn thắc mắc khác, hãy liên hệ ngay với Nha khoa Quốc tế DAISY qua hotline 19009009 để được giải đáp nhé!
